Net als in de Middeleeuwen en de Antieke Tijden, rapporteren de hedendaagse scribenten in hoofdzaak over Leiders en Decision-Makers  - terwijl ze de gewone man belachelijk maken middels  human interest-bijdragen.  Daarom berichten wij hier vooral over de burger aan de basis.

CARNET CATALÀ

(4) EL DÍA DE LA HISPANIDAD

Bon dia tothom!

Op 12 oktober viert heel Spanje de “Día de la Raza”, ook wel “Día de la Hispanadad” genoemd: de dag van de Spaanstalige wereld. Heel Spanje? Wel, daar in de noordoostelijke uithoek bevindt zich een kleine regio die weerstand biedt. Daar, in Catalonië, is de 12de oktober een dag als een ander. Gelukkig.

Columbus “ontdekte” Amerika op een 12de oktober en dat feit blijft voor Spanje een heuglijk feit dat derhalve wordt gevierd: de Día de la Hispanidad, de dag van de Spaanstalige wereld, is dan ook een feestdag. In Madrid schouwt de Koning zijn troepen, zoals alle staatshoofden plegen te doen als ze de natie vieren: het leger, de oorlog en de vernietiging als symbolen van staatkundig welbevinden en collectief Gestalt.     

Hoezo, genocide?

Vreemd toch dat Spanje de “ontdekking” van Amerika viert, aangezien de Spaanse troepen en de katholieke kerk een heel continent leegroofden, de plaatselijke bevolking tot het katholicisme verplichtten, hun culturen liquideerden, kinderen kidnapten en verder iedereen over de kling joegen die alsnog verzet durfde te bieden of niet als slaaf wilde eindigen. Daarover bestaat zo langzamerhand geen twijfel meer, tenzij in Spanje. Daar verschijnen vandaag de dag nog artikelen en boeken die de “ontdekking” van  Amerika positief voorstellen, ja, als een weldaad voor de Indianen [1]. Die schrijvers staan absoluut niet alleen, ze vertegenwoordigen een courante opinie in conservatieve en rechtse kringen en in Spanje zijn die kringen niet marginaal! Javier Megino, vicepresident van de rechtse burgerbeweging “Espanya i Catalans”, verklaarde die 12de oktober in Barcelona ronduit dat Spanje géén genocide op zijn geweten heeft. Idem dito de (jonge) voorzitter van de Partido Popular, Pablo Cassado: die bestond het te oreren dat de Hispanidad de “etapa més brillant de la historia de l’home” is, d.w.z. de schitterendste stap in de geschiedenis van de mensheid.

Hoezo, viering?

De “Día de la Hispanadad,  de dag van de Spaanstalige wereld, zeg maar, werd ook gevierd in Barcelona, hoofdstad van Catalonië. Althans, ultrarechtse partijen als Vox en superconservatieve burgerbewegingen zoals  “Societat Civil  Catalana” en “Espanya i Catalans”, hielden op 12 oktober in Barcelona een manifestatie, waar de Partido Popular en de Ciutadans zich met genoegen bij aansloten.
Wat vierden ze? Eigenlijk niets.
Ze kwamen pleiten voor de eenheid van Spanje.
Ze kwamen de Catalanen in hun eigen hoofdstad de huid vol schelden en zware gevangenisstraffen eisen voor de politici en sociaal-culturele leiders die in de bak zitten of in ballingschap vertoeven. De slogan luidde “Ni olvido, ni perdón. Largos años al prisón”, d.w.z.”Niet vergeten of vergeven, maar jarenlange opsluiting”. Duidelijk een teken van een hoge, nastrevenswaardige beschaving.
Ze zijn van mening dat Barcelona, hoofdstad van Catalonië, garant moet staan voor hun “hispanidad”. Niet verwonderlijk als je weet dat de “Societat Civil Catalana”, waarvan de Minister van Buitenlandse Zaken, de Catalaanse “socialist” Josep Borell een kopstuk is, meer ruimte wil voor het Spaans in Catalonië, bijvoorbeeld dat elkeen op verzoek zijn lagere en middelbare studies in het Spaans mag doen (2). Zonder Catalaans. In Barcelona vind je niemand die geen Spaans verstaat. Je vindt er integendeel wel vele honderdduizenden Spanjaarden, Filipinos en Latinos die er al jaren en dagen verblijven – maar zich nog altijd niet in het Catalaans uitdrukken. Bijvoorbeeld ook dat een ambtenaar van de Catalaanse overheid geen Catalaans hoeft te kennen.

Hispanidad: de contra’s

De Hispanidad bestaat blijkbaar uit tolerantieloze, conservatieve werelden die anderen de les willen spellen en hun cultuur opleggen. Een beetje zoals in Amerika gebeurde na de “ontdekking”. Op geen enkel moment werd gesproken over de rijkdom van meertaligheid, zelfs niet over de Spaanstalige cultuur – en die is ontzettend rijk en verscheiden. De manifestatie bestond enkel uit agressieve contrageluiden. Dat zegt veel over de werkelijke beleving van de Hispanidad. Als de rechtse partij Vox zich tegen migranten uitspreekt, dan ageert ze  ook tegen  Filipinos en Latinos. Die vallen dus buiten de Hispanidad, terwijl ze tot de Spaanstalige wereld behoren en de Hispanidad weinig zou voorstellen zonder hun inbreng. De kans is groot, beste lezer, dat u voor de vuist een aantal Zuid-Amerikaanse romanschrijvers en poëten kan opsommen, maar weinig of geen Spaanse. Of kent u de Spaanse tegenhanger van Pablo Neruda en Octavio Paz? De kans is groot dat u (of uw kinderen) een paar wereldberoemde Latino-popartiesten kent (Ricky Martin, Shakira), maar Spaanse ? (Nee, Julio Iglesias telt niet mee). Natuurlijk bestaan die evenknieën, maar als u ze niet kent komt dat omdat Spanje het liefst naar de eigen navel staart en meent het centrum van de Hispanidad te belichamen.

Amalgaam

Overigens: waarom zou de Hispanidad de eenheid van Spanje veronderstellen? Waarom moet de “ontdekking” luister worden bijgezet middels een militaire parade? Waarom de Hispanidad en de verovering van Amerika samen vieren? Waarom de Hispanidad omvormen tot een wapen tegen de Catalaanse onafhankelijkheid?
De viering van de Hispanidad in Barcelona bestond  uit een amalgaam van reactionaire uitingen, zoals machtsvertoon, oproepen tot autoritarisme, fysieke bedreiging van de media, zuiver racisme en tonnen arrogantie. Als er in Spanje nationalisten bestaan, dan wel de Spanjaarden zelf. De dag van de Hispanidad was een gemiste kans van formaat om uit te pakken met de wereldwijde, creatieve lappendeken die de Hispanidad in werkelijkheid is, van de Verenigde Staten (Texas, Californië,  Florida), de Filippijnen, de Caraïben, Midden- en Zuid-Amerika – en Spanje natuurlijk, wel te verstaan het Spanje zonder de Basken, Galiciërs, Catalanen en Valencianen.  

Res a celebrar

Zoals gezegd: daar in de noordoostelijke uithoek bevindt zich een kleine regio die weerstand biedt. Daar, in Catalonië, is de 12de oktober een dag als een ander. De meeste winkels zijn open. Dit keer viel 12 oktober op een vrijdag en resulteerde in Catalonië in massaal verlengd weekend. De burgemeesteres van Girona, de tweede grootste stad van Catalonië, toog gewoon aan het werk. In Verges mag het gemeentepersoneel kiezen: wie 12 oktober niet viert, heeft een vakantiedag te goed. Steeds meer Catalanen zijn van oordeel dat op 12 oktober niets te vieren valt en die overtuiging won dit jaar aan kracht dankzij de sociale media en #resacelebrar  - dit wil zeggen: niets te vieren.

En dat terwijl steeds meer bronnen en studies er op wijzen dat Columbus afkomstig zou zijn van… Catalonië. In elk geval staat hij standbeeldgewijs metershoog te pronken op het uiteinde van de Rambla in Barcelona, op een steenworp van de zee. Zolang er maar geen viering van komt.

Fins la propera!

© Eddy Bonte www.eddybonte.be
Eerste publicatie in De Groene Belg1605 24/10/2018. Redactie website 19Oct2018

NOTEN

[1] Zie, bijvoorbeeld, mijn commentaar bij: Pedro Insua: “1492: España contra sus fantasmas”, Ariel, Spanje, 2018, in: De Groene Belg van 27 juni 2018.
[2] Voor een goed begrip: het Catalaans is, uiteraard, de voertaal van het onderwijs, maar in elke school wordt van jongs af aan Spaans onderwezen. Bovendien is Catalonië officieel tweetalig, d.w.z. dat elke Spaanstalige sowieso het recht heeft om in het Spaans te worden bediend door de Catalaanse overheid.