Carnet Català (19)
Appelen en kersen

In nogal wat debatten over de klimaatwijziging (en niet zomaar “opwarming”), wordt wel eens verwezen naar klimaathysterici die de zaak zouden overroepen en die overal milieuspoken zien. Het lijkt het me daarom verstandig drie zaken te onderscheiden: 1) de media 2) de complexiteit van de verandering 3) lokale fenomenen.

1 Sensatie in de media 

Onze media zijn uit op sensatie en dat geldt zeer zeker ook voor “het weer”. Kijkcijfers gegarandeerd, wie spreekt niet over het weer? En ideaal voor de sensatiezucht bij de media en het publiek: te veel regen of te weinig, hetzij hier of elders; idem dito voor storm, rukwinden, droogte, zon, orkanen – met de bijhorende vernielingen en huilende kindjes. Dat heeft niets met klimaathysterie te maken, het is een Dag Allemaal-syndroom. Met de weerman of -vrouw als Bekende Vlaming i.p.v. Erkende Wetenschapper.

2 Diachronisch en globaal

Een oude studievriendin van me wijdde haar leven als onderzoeker en hoogleraar aan de studie van zeekusten, wereldwijd. Ja, er is verandering, maar die uit zich op een zeer verscheiden een soms contradictorische wijze als je globaal kijkt. Een zeker als je diachronisch kijkt, want de verandering loopt over vele decennia en misschien langer.

3 Het effect op Catalonië

En dan zijn er de lokale fenomenen, zeg maar de voorlopige, de huidige effecten van die verandering. Neem nu Catalonië. Dat is een vrij groene en zeer vruchtbare streek in het noorden van Spanje. En moestuin levert minstens twee oogsten op. Het ziet er nu, half mei, allemaal normaal uit, mooi groen, toch als je met de auto door het landschap rijdt. Maar stap even af en maak een wandeling. Overal gewassen die er niet zo happy bij staan. Overal gele bladeren. Het peil van de vele riviertjes staat laag. Het riet en andere oeverplanten krijgen te weinig water en verdorren. Te weinig schaduw, dus meer verdamping, dus nog meer verdorring. Te weinig water loopt naar de dorpen, de boerderijen en de stallen. Te weinig water om van de rivier op het land te pompen (wat niet zou mogen, maar boeren zijn overal boeren).
De reservoirs staan laag. Tweeëndertig maanden ondermaatse regenval. Met de volgende zomer erbij, wordt dat drie jaar.

Fira de la Cerera
De fruitoogst dreigt te mislukken. Er zijn al kersen, maar de “fira de la cerera” (de kersenfoor of -jaarmarkt) die in veel dorpen wordt gehouden vindt in juni plaats. Er resten nog twee tot vier weken. En dan zijn er de appelen, de peren, de abrikozen, later de vijgen en de olijven.
Volgens alle bronnen, incluis de meteorologische en waterkundige diensten, de patroons en de boerensyndicaten, is er veel te weinig water. Dat zijn geen klimaathysterici. Deze mensen hier tellen kubieke meters water. En ze komen er te kort. De fruitoogst dreigt te mislukken. De prijs zal stijgen en tienduizenden seizoenarbeiders kunnen misschien niet aan de slag.

Tot zover geen hysterici. Tot zover echter, evenmin een economische en sociale analyse.

Poma de Girona
Catalonië staat vol fruitbomen. Kortstammig, netjes op een rij, beschermd met netten. De streek van Girona staat bekend voor zijn appelaars. En waarvoor dient dat allemaal? Om uit te voeren! Het aantal bomen neemt elk jaar toe. Speciale rassen die de mens verblijden? Niet echt. Er zijn langzamerhand zoveel fruitbomen dat men zich moet afvragen waar al dat water wel vandaan moet komen. Het is gewoon grootschalige tuinbouw.
En het brengt goed op. Catalanen zijn harde zakenmensen. De oogst doen zij niet zelf, dat doen geïmporteerde Noord-Afrikanen en Oostblokkers. Zoals hun collegae zuidwaarts arbeiders importeren voor de aardbeipluk. Filippijnen zijn gegeerd, die spreken Spaans. Moslims kunnen last met zich meebrengen, bijvoorbeeld als de oogst samenvalt met de ramadan. De Catalaanse arbeidsinspectie kan niet lachen als moslims tien uur moeten werken zonder eten of drinken. Maar de economie draait. Waarom, daarom. De essentie van de neoliberale economie.

Zoals zo vaak, is het de mens zelf die ongeluk over zich afroept, alsof de natuur alleen niet volstaat voor de nodige rampspoed.

Vox populi
Een uitsmijter: er bestaan ook klimaatontkenners. De extreemrechtse partij Vox, die op een grote aanhang kan rekenen in het warme en nu ook bijzonder droge Andalusië, is van een klimaatverandering geen sprake! Allemaal links gedoe om de mensen bang te maken, stemmen voor zich te winnen en daarna de klimaatdictatuur te installeren.
Een beetje opwarming kan geen kwaad, aldus Vox-volksvertegenwoordiger Francisco José Contreras, want dan zullen er “minder mensen sterven van de kou”.

Maar goed, met een beetje geluk betrekken we, bij wijze van bedanking, goedkope graangewassen en goedkope energie bij onze neoliberale vriend Zelensky.  

 

© Eddy Bonte
Eerste pubicatie op deze sitee 17mei2023.. In De Groene Belg: