Ik ben al langer genezen van de idee dat het feminisme de dag van vandaag over emancipatie en bevrijding zou gaan. De focus op de eigen persoon, deed me een tijd veronderstellen dat het misschien om zelfbevrijding zou kunnen gaan, maar ook van die illusie hebben twee vrouwen mij genezen.

Maar dan op mijn manier

Neem nu Anna Botín, grote bazin van Santander, een Spaanse bank die zich in korte tijd tot opwerkte tot de wereldtop. Zij ontving onlangs de prijs van de business school ESADE. Naast de nodige blabla over aanpassen, groeien en digitaliseren, deed Botín een interessante uitspraak: “Ik ben altijd feministe geweest, op mijn manier” [1]. Vroeger uitte ze zich ook al eens als “feministe”. Eigenlijk bedoelt de topvrouw simpelweg gelijkheid van kansen in het zakenleven. Pure meritocratie, zoals dat in haar kringen gebruikelijk is, in het beste geval dan toch. Marketing die inspeelt op de gelijkheid van alles en iedereen, als het systeem maar niet in twijfel wordt getrokken. “Pura mercantilización del feminismo”, concludeert de digitale krant ‘Diaro 16’ terecht [2].

Vooral “op mijn manier” vind ik opmerkelijk.
Zo van: “Ik was altijd te vinden voor overleg en democratie, op mijn manier”. Of: “Ik vocht heel mijn leven tegen vooroordelen, op mijn manier”.
Anders gezegd: niet op de manier die iedereen onder de gebruikte terminologie verstaat en dus op een andere, hoogstpersoonlijke manier, zodat elke discussie is uitgesloten. Iedereen feminist die zichzelf tot feminist uitroept, elk op zijn manier uiteraard!

Op het einde van het krantenartikel, haalt de journaliste een studie aan die Oxfam over Santander liet uitvoeren. Zo komen we te weten dat het gemiddelde loonverschil tussen mannen en vrouwen er 30 procent bedraagt en u raadt al in wiens voordeel. Mevrouw zelf verdient 237 keer het gemiddelde Santander-loon. Het moet gezegd dat ze hiermee de kloof helpt dichten!

Menstrueren is oneerlijk

De prijs voor het meest idiote vrouwenstandpunt moet zonder meer worden toegekend aan de Catalaanse journaliste Laia Batallé [3]. Zij heeft uitgerekend dat een doorsnee vrouw gedurende haar leven tot €8.000 uitgeeft aan allerlei producten die met menstruatie te maken hebben, zoals tampons en crèmes. Ze voegt er voor alle duidelijkheid aan toe dat zij er niet voor heeft gekozen om vrouw te zijn, waarbij ‘vrouw zijn’ wordt vereng tot 450 menstruatieperiodes met een totaal van 1.800 dagen. Tampons en dergelijke moeten volgens Batallé dan ook voor iedereen “toegankelijk” zijn, lees: goedkoop of liefst gratis. De Spaanse regering beloofde in 2019 de BTW op die spullen te verlagen van 10% tot 4%, wat overeenkomt met de heffing op voeding en medicijnen. Die belofte werd niet uitgevoerd en derhalve durft Batallé te spreken van “pobresa menstrual”: menstruele armoede. Batallé neemt ons mee naar het buitenland: naar het fiscale paradijs Ierland (plan: geen BTW); naar het buurland Frankrijk, waar het nodige zal worden uitgedeeld aan de universiteiten (Françaises menstrueren blijkbaar laat – EB); zelfs naar Nieuw-Zeeland, waar aan de scholen een proefproject wordt opgestart.
Tampons en zo behoren volgens de journaliste tot de categorie “primera necessitat”.
Overigens vindt Batallé het evenmin eerlijk dat scheermesjes voor mannen minder kosten dan die voor vrouwen. En nee, ik vind dit niet uit.

Regressie

Die onnozele “standpunten” interesseren me minder dan de gedachtestructuur die erachter schuilgaat: pure regressie.

De regressie van Botín is overduidelijk: neem de Gestalt van de opponent over en je bent bevrijd van jezelf. De emancipatie van de vrouw staat gelijk met de imitatie van en de identificatie mét de man, zelfs wanneer effecten worden veroorzaakt die vrouwenemancipatie in de weg staan. Een bank als Santander en bij uitbreiding het hoofd ervan, richt overal schade aan, bij de zwaksten eerst, bij veel vrouwen eerst dus. Bovendien verandert er bij de man niets, nochtans een noodzakelijke voorwaarde voor het welslagen van het feminisme. De nettobijdrage van Botín als vrouw: nihil. Het kan ook niet anders, want haar profiel als vrouw heeft ze afgestaan.

De regressie van Batallé gaat nog verder: de vrouw doet zelfs geen poging om zich te bevrijden, ze attendeert enkel op de toestand waarin ze zich als vrouw nu eenmaal bevindt, die van eeuwige, geboren loser. Ze eist dus een primitieve vorm van ‘gelijkheid’, bijvoorbeeld financiële compensatie. De vrouw hoeft niet te veranderen (bijv. zich iets minder aantrekken van menstruele marketing), de man nog minder. Alles mag blijven zoals het is, mits een pecuniaire tegemoetkoming. Emancipatie is dus afkoopbaar.

Beide staan ook voor een andere regressie van het feminisme: de terugkeer naar de elite. De doorsnee vrouw, de meerderheid, is van een enkele tel. En is ze van tel, dan enkel om een ondergeschikte reden die als alibi kan dienen voor de elite, maandverbanden bijvoorbeeld. Vrouwen weten waarom, ongeacht rang of stand, ook al kent de prijs van tampons evenmin rang of stand. Dit type feminisme klaagt over het tekort aan vrouwen in raden van bestuur, maar niet over een teveel aan caissières van de winkels die afhangen van die raden van bestuur. Strekken de gezusters Loveling tot voorbeeld? Christine Lagarde? De strijdende Marianne uit het liedje van Vuile Mong en Zijn Vieze Gasten, is weggegomd.

Heilig en Zuiver

De diepste vorm van regressie moet nog komen: de onaantastbaarheid van de Vrouw, met hoofdletter. We hoeven niet ver te zoeken: in onze christelijke cultuur is de vrouw heilig verklaard. Niet enkel Jezus leed voor ons welzijn, ook zijn moeder, de Heilige Maagd. In dit verhaal past dan ook geen vader, tenzij de Vader Gods. Net omdat zij leed, kon ze heilig en dus onaantastbaar worden verklaard. En ook wel als Maagd, de onaangetaste nog-niet-vrouw.  
Als Lijdende en Onvolledige persoon, belandde de vrouw op een voetstuk. Een
vergiftigd cadeau: het voetstuk is de meest geschikte plaats om iemand ten val te brengen. Bovendien mag een heilige nooit uit haar rol van Beproefde vallen, op gevaar af te worden verbannen. Een gouden kooi van topkwaliteit.
Zo is dan de hedendaagse feministe: lijdend, maar zuiver. Geluk en zuiverheid gaan nu eenmaal niet samen. Derhalve ontdaan van alle verantwoordelijkheid, maar met recht op een klachtenformulier.
Zo zijn we wel heel ver van emancipatie en bevrijding verwijderd. Het zal de macho’s geruststellen.

He feminisme zou beter achteromkijken voor inspiratie en dan volle gas vooruit geven. Als strijdende persoon die opkomt voor gerechtigheid en waardigheid, om eens twee ouderwetse termen te gebruiken. En niet voor naijver, compensatie, onaantastbaarheid, onverantwoordelijkheid.

Zo niet, dan blijven we achter met de vrouw die zichzelf veracht omdat ze als dusdanig is geboren. Menstruatie, zwangerschap, bevalling, moederschap: al het vrouwelijke is haar vreemd.

Ga daarmee naar de oorlog.

© Eddy Bonte

NOTEN

[1] Zoals geciteerd in de Spaanstalige online versie van de Catalaanse krant ARA van 16/06/2021: “Siempre he sido feminista a mi manera”. https://es.ara.cat/economia/ana-botin-he-sido-feminista-manera_1_4022238.html
[2] https://diario16.com/ana-patricia-botin-el-feminismo-es-bueno-para-el-negocio/
[3] Laia Batallé: ‘El color no és important’, Ara, 16 juni 2021.

Eerste publicatie in e-zine De Groene Belg 23 juni 2021  ** Redactie deze site: 22Mei2022