Baas Over Eigen Hoofd! (BOEH!)  laat het graag voorkomen dat  zij een variante op Baas in Eigen Buik vertegenwoordigen. Vanuit die analogie, zetten zij in op de hoofddoek als element van vrouwenemancipatie. Zelden werd zoveel  krom geredeneerd met zo weinig woorden.

BOEH: PURE DEMAGOGIE

“Baas in Eigen Buik” was de feministische slogan bij uitstek uit de jaren zestig en zeventig. Vrouwen wilden baas zijn over hun eigen lijf en met name over hun buik, lees:  ze wilden hun zeg over kinderen verwekken en kinderen krijgen. Of niet krijgen, inclusief abortus plegen. De slogan sprak aldus over seksualiteit, geboorteplanning, moederschap en de rol van de vrouw in gezin en samenleving. Ze wilden dat vanuit de wetenschap dat vrouwen te weinig in de pap te brokken hadden, als minderwaardige wezens werden behandeld, zich onderdrukt voelden door structuren en instellingen, in een rol werden geduwd die hen lang niet altijd zinde. Zij eisten inspraak in het algemeen, zeggenschap over zichzelf in het bijzonder – en bovenal gelijkberechtiging. Hun buik was een politiek symbool. 
Door de hoofddoek te verdedigen met de slogan “Baas Over Eigen Hoofd”, wordt gesuggereerd dat het om eenzelfde strijd zou gaan als “Baas in Eigen Buik”. Een feministische strijd.  Een progressieve, emancipatorische eis. Kortom: wie begaan is met de positie en de emancipatie van de moslimvrouw,  stemt voor de hoofddoek. Het uitgangspunt luidt: vrouwen mogen kiezen wat ze op hun hoofd zetten, zoals ze bepalen wat ze met hun buik doen of laten. Onderverstaan: de persoonlijke keuze is een progressieve, emancipatorische houding.   
Klinkt goed. Maar helaas:  ‘Baas Over Eigen Hoofd’ moet zowat de meest demagogische slogan van de voorbije halve eeuw zijn. 

BIEB:  EMANCIPATIE en HUMANISME

Natuurlijk was “Baas in eigen buik” een progressieve, emancipatorische  slogan. Feministen kwam namelijk op voorbevrijding: los van het cordon, weg van het taboe, nee aan de verknechtende moraal.  Dat hadden ze gemeen met een heleboel andere bevrijdingsbewegingen die elk op hun manier opkwamen voor bevrijding: van een natie (Vietnam), een ras (de zwarten in de VS), een volk (de Ieren), het individu (hippie), een klasse (marxisten).  Feministen kwamen specifiek op voor zelfbevrijding. Zelfbevrijding voltrekt zich individueel en dat geldt mutatis mutandis voor de bevrijding van het eigen lijf.  
Zelfbevrijding heeft zelfbeschikking tot doel. Autonomie, persoonlijk je richting kunnen bepalen. Bij de feministen:  zwangerschap kunnen weigeren, zwangerschap kunnen voorkomen (de pil bijv.),  het vaderschap anoniem houden (spermadonatie), de man vermijden bij de conceptie (kunstmatige inseminatie) of bij de opvoeding (BOM),  rolpatronen herzien, en noem maar op. De strijd voor abortus is een onderdeeltje van deze eisenpuzzel. 
“Baas In Eigen Buik” is een schoolvoorbeeld van zelfbeschikking middels zelfbevrijding. Progressief, emancipatorisch, humanistisch. Grensverleggend, taboedoorbrekend, bij wijlen choquerend.

Toch is “Baas in eigen buik” geen  individualistische eis.  Een bevrijde buik vooronderstelt een bevrijde vrouw, een bevrijde vrouw functioneert optimaal in een bevrijde samenleving. De mannen moesten mee emanciperen, de structuren van de staat hoorden hun paternalisme af te gooien, de katholieke kerk diende zich te bezinnen, het onderwijs moest af van zijn  rolbevestigende functie. Pas op die manier, door het eigen lijf te verbinden met de wereld, krijgt de slogan “Baas in eigen buik” zijn progressief, emancipatorisch en humanistisch perspectief.

VERZUURDE PRUIMEN

Lang niet alle vrouwen die met deze slogan zwaaiden, verbonden hun buik met de wereld. Sommigen beschouwden hun buik als het middelpunt der aarde. Dat type keerde zich vrij snel tegen de mannen in plaats van hen bij de emancipatiebeweging te betrekken.  De band met  economie, onderwijs, rolverdeling etc., werd doorgeknipt. Emancipatie en hoop sloegen om in hun tegendeel. Het vijandbeeld overschaduwde het alternatief. De voortrekkers werden zuurpruimen en navelstaarders die hun eigen beweging torpedeerden. Net zoals de radicale elementen van Black Panther , die alle blanken over de kling wilden jagen - inclusief de progressieve blanken die hen steunden… 
Dàt is helaas geen bevrijding, maar een nieuwe vorm van verknechting, een nieuw stel taboes, klassieke vooroordelen in een ander kleurtje. 
De reactionairen van Baas Over Eigen Hoofd zijn precies in dàt bedje ziek. Hun klaagcultuur en vijandbeeld heeft geen uitstaans met de zelfbepaling en de zelfbevrijding  van “Baas in eigen buik”. 

Waarom?

• Vooreerst, komen zij niet op voor het nieuwe dat verroeste grenzen openbreekt, maar net voor het tegenovergestelde. Door een hoofddoek te dragen, conformeert men zich. Meer:  men conformeert zich aan de praktijk van een bepaald type islam. Het Vrouwenoverlegcomité,  een milde variant van BOEH!, verbindt de hoofddoek niet toevallig met loyaliteit tegenover de islamitische  gemeenschap. Als “de” islamitische gemeenschap bestaat, dan  is ze hier een eufemisme voor conservatief,  autoritair en  vrouwonvriendelijk.  
• In de tweede plaats, verbinden ze zich niet met andere emancipatorische tendensen of wensen. Feministen eisten een inspanning van de mannen. En wat eisen de hoofddoekdragers van hunmannen? Niets. Integendeel: ze geven net toe aan een mannelijke eis en de mannelijke superioriteit (mannen hoeven natuurlijk niets speciaals te dragen).  Feministen sloten zich aan bij bewegingen die andere taboes kraakten, andere terreinen van mens en samenleving  ontsloten. Sommigen opteerden voor het socialisme, anderen voor communes met een vrijer seksleven, weer anderen kwamen op voor alternatief onderwijs met aangepaste handboeken en roldoorbrekend speelgoed. En wat met de vrouwen die een hoofddoek ‘kiezen’’? Hoor ik daar iets zeggen over rolpatronen? Over emanciperend onderwijs dat jongens en meisjes gelijk behandelt in plaats van ze te scheiden in zwembaden en uit te sluiten van turnlessen? Over het mislopen van de best mogelijke  medische zorgen omdat de arts een man is? Een petitie tegen eremoorden misschien? Voor het recht op afvalligheid binnen de islam? Tegen het machogedoe van hun vaders en bedilzieke broers? 
  Een breekijzer van één of ander type? Ik dacht het niet.  
  Nee, dat horen we niet en dat zullen we nooit horen bij vrouwen die zich conformeren aan godsdienstige voorschriften.
• Tot slot:  bij BOEH  is ‘kiezen’ geen emancipatorische daad,  want het is herleid tot een ‘keuze’ maken uit een minimalistische, vaste set.    

ZELOTEN

Laten we even eerlijk blijven en vooral niet politiek correct doen.  We moeten nog een woordje zeggen over dieVlaamse, niet-islamitische vrouwen van BOEH die ons de hoofddoek willen aanpraten en die van het Vrouwenoverlegcomité die na  wat meer blabla tot dezelfde conclusie komen. Het zijn overduidelijk paternalisten, herderinnetjes met zorg voor vreemde schaapjes. Tot daar aan toe. Het zijn vooral  zeloten. Overal waar overtuigingen spelen, vind je ze : de dorpstrutten  die vrijgezellend verdorren  terwijl de paster er een lief op na houdt. De Vlaming die dietscher is dan de Duits en collaboreert. De zelfkastijdende novice die dieper wil lijden dan Jezus. De Mao-volgelingen die hun ouders verklikken voor een hoogstaander socialisme. Zij staan voor alles wat me met afschuw vervult; een betere, meer humane, samenleving moeten we van hen niet verwachten. Haat, nijd , na-ijver en een onlesbaar verlangen naar zuiverheid, zijn hun uitgangspunten.  

Een tussendoortje: als vrouwen zich met elkaar verbonden mogen voelen omwille van het recht op een “persoonlijke keuze” in alle omstandigheden, en als de andere daar begrip moet voor tonen, heb ik dan, als man, het recht om mij genderverbonden te voelen met en begrip te vragen voor een verscheiden reeks motherfuckers  die vinden dat vrouwen thuis moeten blijven, dat een vrouw zonder slagen als een ei is zonder zout, dat het der mannen nature is om vreemd te gaan, dat enkel mannen voor een eredienst kunnen instaan, dat  een echte Sikh nood heeft aan  een tulband en een dolk, dat jongens van twaalf het bord niet willen afvegen voor hun vrouwelijke leerkracht?  
Dat leidt tot – ik wik mijn woorden – fascistoïde toestanden.  
Verdedig dan die hoofddoek, maar speel het zuiver en laat alle verwijzingen naar emancipatie a.u.b. vallen.

VAN HOOFDDOEK NAAR…

De demagogie van BOEH! en van het Vrouwenoverlegcomité houdt hier nog niet op, want het verbod op een hoofddoek in het Gemeenschapsonderwijs “ hypothekeert de vrije onderwijskeuze, de opleidingskansen” en zelfs de “tewerkstellingsmogelijkheden” van de “ moslimmeisjes”, ja, hun integratie en… emancipatie (VOC-communiqué).  

Dat is de wereld op zijn kop. Een doordachte repliek op zoveel demagogie en leugens, vergt een aparte bijdrage. Laten we het bij twee ideetjes houden: 

• Nu de hoofddoek eindelijk omomwonden een religieus symbool  wordt genoemd die deel uitmaakt van de identiteit, mag een school die de hoofddoek toelaat zich ook aan de andere, complementaire aspecten van de die religieuze identiteit verwachten. Een moslima is toch niet enkel een hoofddoek! Concentratiescholen zijn vertrouwd met de rest van die ‘identiteit’:  problemen met turnlessen, gescheiden zwemlessen, gebedsruimtes, discussies over bepaalde biologische en historische thema’s (Armenië, de evolutieleer), halal voor iedereen, onwettelijke afwezigheden voor religieuze feesten en familiebezoeken, opkomen voor besnijdenis van meisjes. Zijn BOEH en het VOC bereid de lijn door te trekken of steken ze nu al hun kop in het zand? 
• Als het waar is dat moslimmeisjes enkel hun onderwijskansen kunnen waarmaken in combinatie met hun religieuze identiteit, dan zijn zij het slachtoffer van hersenspoeling en bijgeloof. Hebben moslimjongens dan minder onderwijskansen omdat ze hun religieuze identiteit niet eens hoeven te etaleren? Of zit die in hun BMW? Hoe legt men uit dat veel joodse kinderen slagen in niet-joodse scholen waar ze geen religieuze symbolen dragen of daden stellen?Zal mevr. Van Hecke straks het dragen van kruistekens verplichten met het oog op sterkere onderwijskansen voor de christenmeisjes?

Nee, het is met moslims nu zoals het vroeger met de katholieken was. De mannen schrijven de heilige wet voor en de vrouwen moeten ze naleven.

© Eddy Bonte [red. 8FEBR2013]