Eddy Bonte

Deze gedichten handelen over de filosofie van Albert Camus zoals uiteengezet in zijn tweeluik “Le mythe de Sisyphe” en “L’Homme révolté”.

Gedicht “De Sprong”
Zin geven aan het leven houdt volgens Albert Camus in dat men het leven hier en nu recht in de ogen moet durven kijken, met inbegrip van de tragiek en de absurditeit ervan. Er bestaan echter twee ontsnappingsroutes, door Camus “sprongen” genaamd: (1) enerzijds de zelfmoord, die elke zingeving overbodig maakt door het leven zelf te vernietigen (2) anderzijds het geloof, waardoor de mens zijn zingeving overlaat een aan opperwezen en het ‘ware’ leven verschuift naar elders en later. Van dit type sprong bestaat ook een niet-religieuze variant, in het bijzonder de vlucht in genot, succes, macht, entertainment en consumentisme.

Gedicht “Slaapstand”
Camus betoogt dat die tweede sprong wijdverbreid is, omdat zowel religies als politieke ideologieën voorhouden dat de geschiedenis van de mens lineair en progressief verloopt tot een toppunt wordt bereikt: een paradijs, hier of hierboven. De vooruitgang is inherent, dus onontkoombaar en in het geval van twijfel en tegenstand derhalve afdwingbaar. Het verzet tegen totalitaire systemen als deze, is alomtegenwoordig in het œuvre van Camus.

Gedicht “La pensée de midi”
“La pensée de midi”, zo heet Camus’ alternatief. “Midi” verwijst zowel naar een plaats als een moment. “Midi” betekent “het midden”, zoals in “mid-dag”, wanneer ochtend en avond, licht en donker, in perfect evenwicht staan, weze het kortstondig. “Midi” betekent ook “het zuiden”, waar de felste zon van allemaal schijnt. De zuiderse zon in haar zenit, op volle middag dus, verbeeldt het volle leven van passie en gloed dat hier en nu moet worden geleefd, maar tevens terugkeer en dus maat en regelmaat.

1 DE SPRONG

Ik verzaak de sprong naar god
en staak de loop naar geloof.

Ik pas voor het pad van zelfmoord
en poog niet door de regenboog.

De einder komt in enkelvoud.

2 SLAAPSTAND

De tijd komt aan zijn einde,
de geschiedenis spoort dood.

Volgens scenario
is de horizon verlopen,
het geloof thuisgekomen,
het paradijs weer ingewijd.

Een museum herbergt
een tent met dissidenten
zij bewaken de laatste almanak
vergoddelijken hun klokken.

Zo vervalt de mens in slaapstand.

3 LA PENSEE DE MIDI

Halverwege regeert de middag
en spant strak
de twee schemeringen tot evenwicht.

Aan de limiet zetelt het zenit
en knipt
het steigerende licht
tot stilstand.

De dingen klikken in gewricht.
De zon klokt oponthoud.
Het is de tijd.

De balans maant aan tot maat:
dat ons hollend lot
niet overslaat,
dat uit revolte
waarheid ontstaat.